Пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксен «Эткер» центрӗ кӑҫалхи юпа-чӳк уйӑхӗсенче «Юратрᾶм эп, хирсем, сире…» республика шайӗнчи пултарулӑх конкурсне ирттернӗ. Ӑна паллӑ чӑваш ҫыравҫи тата драматургӗ, тӑлмачи, публицисчӗ, чӑваш халӑх поэчӗ Ухсай Яккӑвӗ ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне 400 ытла ача хутшӑннӑ. Тӳресем 20 ҫӗнтерӳҫӗне суйласа илнӗ. Вӗсем — Юлия Андреева (Канаш районӗнчи Сиккассинчи вӑтам шкул), Анна Артемьева (Куславкка районӗнчи Тӗрлемес), Анастасия Бахитова (Ҫӗнӗ Шупашкарти 5-мӗш вӑтам шкул), Мая Беллиева (Канаш районӗнчи Чакаҫ), Елизавета Васильева (Ҫӗнӗ Шупашкарти 5-мӗш вӑтам шкул), Ксения Григорьева (Канашри 9-мӗш вӑтам шкул), Карина Корнилова (Патӑрьел районӗнчи Хирти Пикшик), Кирилл Ларионов (Шӑмӑршӑ районӗнчи Карапай Шӑмӑршӑ), Ульяна Макарова (Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Мишеркасси), Ирке Масяева (Патӑрьелӗнчи 1-мӗш вӑтам шкул), Светлана Матвеева (Муркаш районӗнчи Калайкасси), Никита Михайлов (Вӑрмар районӗнчи Чупай), Диана Михопарова (Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Питӗркасси), Арина Парусова (Шупашкарти 30-мӗш вӑтам шкул), Юлия Путякова (Патӑрьелӗнчи 1-мӗш вӑтам шкул), Самира Салихова (Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам), Самира Сулейманова (Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам), Сергей Талдынов (Канашри 10-мӗш вӑтам шкул), Анна Тарасова (Куславккари 3-мӗш вӑтам шкул), Александр Федоров (Шупашкарти 33-мӗш вӑтам шкул).
Агропромышленность комплексӗн ветеранӗсене хресчен-фермер хуҫалӑхӗн ертӳҫи Александр Краснов савӑнтарнӑ. Кун пирки Чӑваш патшалӑх аграри университетӗнче пресс-службӑра тӑрӑшакан Надежда Осипова Фейсбукра пӗлтернӗ.
Фермер ҫӗр ӗҫӗпе аппаланнипе пӗрлех аслӑ шкулта экономика факультетӗнче вӗренет. Вӑл — «Агровыбор» нимеҫӗсен альянсӗн пайташӗ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫамрӑк фермер тата асӑннӑ альянсӑн ертӳҫи Надежда Сергеева 20 ветерана пӗрер михӗ ҫӗрулми валеҫсе панӑ. Ҫӗрулмине Патӑрьел районӗнче туса илнӗ.
«Александр Краснова пулӑшнӑшӑн питӗ пысӑк тав», – тенӗ, сӑмахран, Аркадий Багаутдинов. «Ҫӗрулми питӗ тутлӑ», — савӑнса тав тунӑ Клара Груздеван хӗрӗ Галина Ширыпкина.
Чӑваш Енри Профессионал писательсен союзӗн членӗсен йышӗ хушӑннӑ. Унта ҫӗнӗ ҫынсене илнӗ.
Союзӑн Фейсбукри страницинче Светлана Гордеева ҫыравҫӑ пӗлтернӗ тӑрӑх, калем ӑстисен йышне Лариса Петровӑна, Нина Царыгинӑна тата Мая Селендеевӑна илнӗ. Ларисӑпа Нина «Хыпар» издательство ҫуртӗнче ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсен хайлавӗсем Чӑваш кӗнеке издательствин кӑларӑмӗсенче те кун ҫути курнӑ. Лариса Петрова сӑввисене вырӑсла тата тутарла куҫарнӑ. Кумык поэчӗсем вырӑсла ҫырнӑ сӑвӑсене вӑл чӑвашла та куҫарса пӑхнӑ.
Мая хайлавсене тӗнче тетелӗнче пичетлет. «Контактра» соцсетьри страница тӑрӑх хакласан, Мая Селендеева 1965 ҫулта ҫуралнӑ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУра аслӑ пӗлӳ илнӗ. Вӑл Патӑрьелти 2-мӗш вӑтам шкулта ӗҫленӗ, ачасене чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентнӗ.
Яшсемпе хӗрсенчен хӑшӗсем ҫемье ҫавӑриччен ура ҫине ҫирӗп тӑма ӗмӗтленеҫҫӗ. Малтан вӗренсе пӗтермелле, ӗҫе вырнаҫмалла, хваттерлӗ-ҫуртлӑ пулмалла, кайран ҫеҫ ҫӗрӗ тӑхӑнма юрать тесе шухӑшлакансемпе пӗрлех ҫамрӑклах мӑшӑрланакансем те пур.
Чӑваш Енре кӑҫалхи кӑлач уйӑхнчен пуҫласа юпа уйӑхӗн вӗҫӗччен 4 976 мӑшӑр ҫемье ҫавӑрнӑ. Пӗлтӗрхи асӑннӑ тапхӑртинчен ку цифра 24 процент пысӑкрах.
Пӗрлешекенсен вӑтам ҫулне илсен, арҫынсем — 24-30 ҫулта, хӗрарӑмсем — 25-30 ҫулта.
Мӑшӑрланакансем Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар тата Канаш хулинсенче йышлӑрах пулнӑ. Яллӑ районсенчен малтисен шутӗнче Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Патӑрьел тата Сӗнтӗрвӑрри районӗсем.
Чӑваш Енре усӑ курман ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗрсем сахалланса пыраҫҫӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн ушкӑнӗсенче пӗлтернӗ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑ тӗле илсен, усӑ курман ҫӗрсен лаптӑкӗ 28 пин гектар пулнӑ, кӑҫал вӗсенчен 10 пин гектарне пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртнӗ.
Канаш, Комсомольски Красноармейски Шӑмӑршӑ тата Елчӗк районӗсенче усӑ курман ҫӗрсем ҫук.
Усӑ курман ҫӗрсене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртес плана пурнӑҫланӑ районсен шутӗнче — Улатӑр, Патӑрьел, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шупашкар, Етӗрне тата Тӑвай.
Патӑрьел районӗнчи Турханти психоневрологи диспансерӗнче кӑшӑлвируспа чирлисене тупса палӑртнӑ. Ҫавна интернатра ӗҫлекенсене тата унта пурӑнакансене планпа килӗшӳллӗн
юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче тӗрӗсленӗ чух асӑрханӑ. Чир интернатра ӗҫлекен 6 ҫынна ернӗ. Чӑваш Енӗн Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствинче ӗнентернӗ тӑрӑх, интернатра ӗҫлекен тата унта пурӑнакан мӗнпур ҫын кӑшӑлвирусран малтан вакцинациленнӗ. Ведомствӑн пресс-службинче хыпарланӑ тӑрӑх, маларах асӑннӑ 6 ҫыннӑн чир палли пулман, вӗсем хӑйсене аванах туяҫҫӗ.
«Интернатра пурӑнакансем хӑйсене аван туяҫҫӗ, вӗсен чир палли сисӗнмест, вӗсене пӳлӗмсем тӑрӑх уйӑрса тухнӑ, столовӑйӗнче вӗсене пӗчӗкшер ушкӑнпа апатлантараҫҫӗ. Мӗнпур ӗҫчене тата интернатра пурӑнакансене учрежденири тата Патӑрьелти район пульницинчи тухтӑрсем тӗрӗслесех тӑраҫҫӗ. Ҫӗнӗрен тест ирттерсен чирлисем тупӑнман», – тесе уҫӑмлатнӑ лару-тӑрӑва Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствинче.
Пӗрремӗш каналпа кӑнтӑрласерен кӑтартакан «Модный приговор» кӑларӑмӑн ӗнер, чӳк уйӑхн 1-мӗшнче, кӑтартнӑ эфирӗнче Патӑрьелте пурӑнакан Людмила Алешева пулнӑ.
Сӑмах май каласан, ӗнертенпе кӑларӑма ҫӗнӗ студире ӳкерме тытӑннӑ. Студи уявне мода енӗпе ӗҫлекен сумлӑ ҫынсем: Игорь Чапурин, Игорь Гуляев, Александр Арутюнов, Мария Цигаль, Екатерина Добрякова, Александр Сирадекиан дизайнерсем, «ҫӑлтӑрсене» хитрелетекен Александр Тодчук парикмахер, Юрий Столяров топ-визажист — хутшӑннӑ.
Чӑваш хӗрӗ Люся хулари сцена пирки тахӑҫан ӗмӗтленнине пӗлтернӗ. Тата вӑл хулара пурӑнасшӑн пулнӑ. Анчах качча кайсан хӗрарӑм яла куҫса кайнӑ. Паян унӑн сцена вырӑнне – пысӑк хуҫалӑх, хӗрарӑма куллен кураканӗсем – сыснасемпе чӑхсем, ытти выльӑх-чӗрлӗх. Людӑн пиччӗшӗ Вениамин Васильев шухӑшланӑ тӑрӑх, ялта пурӑнатӑп тесе япӑхса каймалла мар, вӑл йӑмӑкне хитре тумлантарасшӑн.
Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумне – ял хуҫалӑх министрне Сергей Артамонова «Чӑваш Республикин ял хуҫалӑхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ят панӑ.
Сергей Геннадьевич 1977 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнче ҫуралнӑ. 1999 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнчен, 2013 ҫулта Раҫҫей потребкоопераци университетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Ӗҫ биографине тӑван районӗнчи «Пашьел» ял хуҫалӑх эртелӗнчи агрономран пуҫӑннӑ. Каярах Куславккари ҫу заводӗнче коммерци директорӗнче, директорта, Шупашкарти «Букет Чувашии» сӑра вӗретекен фирмӑра суту-илӳпе хуҫалӑх пайӗн пуҫлӑхӗнче, «Вкус» обществӑра директорта, финанс директорӗнче тӑрӑшнӑ. Ҫӗрпӳ районӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ те пулнӑ. 2014 ҫулта Сергей Артамонова Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацине ӗҫлеме йыхравланӑ. Унта вӑл Администраци Ертӳҫин пӗрремӗш
ҫумӗ – Шалти политика управленийӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ. 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗнче ял хуҫалӑх министрӗ пулма шаннӑ.
Сергей Артамонов тӗрлӗ Хисеп грамотине тивӗҫнӗ. Вӑл – Ҫӗрпӳ районӗн хисеплӗ ҫынни. 2019 ҫулта ӑна « Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чысланӑ.
Чӑваш Енри икӗ ҫынна «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята пама йышӑннӑ. 178-мӗш номерлӗ хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче алӑ пуснӑ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята Шупашкарти художество училищин (техникумӗн) преподавательне Юлия Бубновӑна тата Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑтри ача-пӑча халӑх пукане театрӗн режиссёрне Вера Кузнецовӑна пама йышӑннӑ.
Вера Бубнова преподаватель пулса 2002 ҫултанпа ӗҫлет, 2019 ҫултанпа вӑл — декоративлӑ-прикладной ӳнерӗн тата халӑх промыслисен уйрӑмӗн ертӳҫи.
Вера Кузнецова Сӑкӑтри вӑтам шкулта пионервожатӑй пулса ӗҫленӗ май театр кружокне 1986 ҫултах йӗркеленӗ. 2004 ҫултанпа пукане театрӗ Сӑкӑтри культура ҫуртӗнче ӗҫлет.
Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи ҫӗрле Патӑрьел районӗнчи Алманчӑ ялӗнче пушар тухнине, ҫавна пула йывӑҫ ҫурт ҫӗрпе танлашнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пушарта тӑватӑ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Леш тӗнчене 55 ҫулти кил хуҫи, унӑн виҫӗ пӗлӗшӗ – 47-ри арҫынпа унӑн 40-ри арӑмӗ, ҫак ялтах пурӑннӑ 49 ҫулти хӗрарӑм — ӑсаннӑ.
Инкек хыҫҫӑн Патӑрьел районӗнчи тӳре-шара ларӑва пухӑннӑ. Унта республикӑри ГКЧС председателӗн ҫумӗ Сергей Павлов тата пушарпа кӗрешекен сулжбӑн пуҫлӑхӗ Герман Михайлов хутшӑннӑ.
Ларура нумай ачаллӑ, пӗччен ватӑсем пурӑнакан тата эрех-сӑрапа иртӗхекен ҫемьесене ҫитсе тимлӗх пирки асӑрхаттармаллине сӳтсе явнӑ. Туса ирттерни пирки ятарлӑ комиссие хыпарламалла.
+13.3 °C